Οι εξελίξεις στη Ζώνη του Ευρώ, η Ελλάδα στη Ζώνη του Λυκόφωτος και η Αριστερά μπροστά στη διακεκαυμένη Ζώνη του επερχόμενου Σεπτέμβρη

πηγή: Ίσκρα

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ*

Υπάρχει μια διάχυτη αίσθηση ότι η «ελληνική τραγωδία» εισέρχεται πια στην τελευταία φάση της. Αίσθηση, που εμπεδώνεται μέρα με την ημέρα σε όλο και περισσότερους, κυρίως γιατί ενώ η τρέχουσα επικαιρότητα των τεκταινομένων στην ευρωζώνη είναι ζέουσα, περιέργως δεν ακούγονται παρά ελάχιστα για τηνελληνική υπόθεση. Καθιστώντας σφοδρή πλέον την πιθανότητα να προωθηθεί άμεσα το διαβόητο σενάριο «Ιφιγένεια», μιας και οι ευρωπαϊκές ελίτ γνωρίζουν με ποιους έχουν να κάνουν στην Αθήνα. Είναι άλλωστε το ίδιο πολιτικό-επιχειρηματικό-μιντιακόπροσωπικό, που επί τρία χρόνια τώρα έπραξε και συνεχίζει να πράττει, με το παραπάνω, όσα του υπαγορεύτηκαν, ώστε οι ζώνες που χρειάζονται τα συμφέροντα εκείνα που επικαθορίζουν τουςευρωπαϊκούς συσχετισμούς να έχουν καταστεί πλέον αρκούντως υγειονομικές.

Την ίδια στιγμή: οι αποφάσεις της τελευταίας ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής, που λίγο έλειψαν να χαρακτηριστούν ως ιστορικός συμβιβασμός Βορρά-Νότου, τίθενται υπό αίρεση αν δεν έχουν καταψυχθεί οριστικά. Το αποθεματικό οπλοστάσιο των μηχανισμών στήριξης μοιάζει πιο πολύ με νεροπίστολο μπροστά στην επαπειλούμενη ισπανο-ιταλική πυρκαγιά. Ενώ ο πόλεμος «χρησμών» μεταξύ των ιθυνόντων διαφόρων θεσμικών οργάνων (ΕΚΤ, Bundesbank κ.ά.) αντί να αποτρέπει μάλλον αναζωπυρώνει τις καθημερινές κερδοσκοπικές επιθέσεις των πάντα ευερέθιστων χρηματαγορών. 

Ταυτόχρονα, τα πενιχρά αποτελέσματα των προσπαθειών αναθέρμανσης της αμερικάνικης οικονομίας και η επιβράδυνση της μεγέθυνσης της παραγωγής της παγκόσμιας ατμομηχανής, των αναδυόμενων δηλαδή οικονομιών, συνιστούν τα υπόλοιπα κομμάτια του παζλ. Που αντανακλώνται στις πολιτικές και όχι μόνο πιέσεις για πάσει θυσία σταθεροποίηση της ευρωζωνικής κρίσης, η οποία θεωρείται ως ο εν δυνάμει παγκόσμιος πυροκροτητής. Αναζητείται, λοιπόν, σημείο ισορροπίας, τουλάχιστον μέχρι το Νοέμβρη, που θα διεξαχθούν οι κρίσιμες προεδρικές εκλογές στις Η.Π.Α. Στόχος μάλλον πενιχρός αν και όχι εύκολα επιτεύξιμος. Καθώς προσκρούει, σύμφωνα με εμβριθείς αναλυτές διαφόρων αποχρώσεων, στον πεισματάρικο προτεσταντισμό της γερμανικής δεξιάς και των συνοδοιπόρων της. Μέρκελ, Σόιμπλε, Ρέσλερ και σία πολιτεύονται μπροστά στο εγχώριο κοινό τους με το συριζίτικο σύνθημα «καμιά θυσία για το ευρώ». Καιρός ήταν, γιατί ο Σύριζα το υιοθέτησε για να το εγκαταλείψει στη συνέχεια.

Η τελευταία, πάντως, μετεκλογική πολιτική απόφαση της Π.Σ.Ε. του Σύριζα, διαπιστώνοντας το «εξαιρετικά δυσοίωνο μέλλον των ευρωπαϊκών λαών» που προοιωνίζονται «οι προτάσεις για περαιτέρω ενοποίηση των ευρωπαϊκών οικονομιών στη βάση του πιο ακραία ταξικού νεοφιλελεύθερου παραδείγματος» και εκτιμώντας την καθοριστική επίδραση που άσκησαν στο εκλογικό αποτέλεσμα οι έξωθεν – κυρίως ευρωπαϊκές - παρεμβάσεις και η τρομοκρατική εγχώρια προπαγάνδα για το ευρώ, ποιώντας, προφανώς, την ανάγκη φιλοτιμία, επισημαίνει επιτέλους την ανάγκη να ανοίξει η συζήτηση για την πορεία της Ευρώπης. 

Στη σχετική συζήτηση, που εγκαινιάστηκε ήδη από τις στήλες της Αυγής – και όχι μόνο – σημαντικοί εκπρόσωποι διαφορικών εντός του Σύριζα ρευμάτων σκέψης (Λαφαζάνης, Μηλιός, Σαπουνάς, Μπουζάνης κ.ά.), όπως επίσης και ο Βεργόπουλος, η Κατσέλη αλλά και ο Χριστοδουλάκης (ήμαρτον!!!) έχουν μέχρι τώρα συμμετάσχει με αρκετά ενδιαφέρουσες συμβολές, χρωματισμένες υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων.
Δομική χαρακτηρίζει την κρίση στην ευρωζώνη ο Π. Λαφαζάνης, που δεν αντιμετωπίζεται με ασπιρίνες. Και φυσικά έχει δίκιο. Άλλωστε οι απόψεις που καταθέτει, σταθερά και με ακούραστη δουλειά μυρμηγκιού – σε πείσμα όλων αυτών που δεν κουράζονταν να τον χαρακτηρίζουν «άνθρωπο των σπηλαίων», «παλαιοκομματικό» κλπ. – εδώ και πάνω από μια δεκαετία, έχουν δικαιωθεί πανηγυρικά από την πραγματικότητα – που βέβαια κάθε άλλο παρά έχει σχέση, η «πραγματική πραγματικότητα», με τις γνωστές καταναγκαστικού τύπου ευρωπαϊστικές αυταπάτες. Όμως ο σκοπός αυτού του σημειώματοςδεν είναι το εγκώμιο του Π. Λαφαζάνη – που ελάχιστα το έχει ανάγκη - αλλά το εγκώμιο (εκ του αρχαιοελληνικού κώμος) προς το ευρώ, όπως θα φανεί στη συνέχεια.

Αντίθετα, ο Γ. Μηλιός δεν βλέπει το δομικά ευρωζωνικό χαρακτήρα της κρίσης (μάλλον το γεγονός ότι το επίκεντρο της παγκόσμιας κρίσης εντοπίζεται σε όλες τις περιφερειακές χώρες της ΖτΕ είναι μια τερατώδης ιστορική σύμπτωση). Αναγνωρίζει μάλιστα μόνο πλευρές της κρίσης (κρίση δημόσιου χρέους και χρηματοπιστωτικής φερεγγυότητας) στη ΖτΕ και μάλιστα εύκολα διαχειρίσιμες (με την υιοθέτηση, φυσικά, των προτάσεων του Κ.Ε.Α.). Που όμως οι ευρωπαϊκές ελίτ επίτηδες διατηρούν σε οριακό σημείο, για να προωθήσουν το πραγματικό πολιτικό επίδικο: την αντιδραστική ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης και τη συνέχιση της λιτότητας. Σε επίρρωση των απόψεων αυτών και το πρόσφατο άρθρο στον Γκάρντιαν του γνωστού αναλυτή Μαρκ Γουάισμπροτ.

Ο Γ. Σαπουνάς επισημαίνει – και σωστά - δύο κομβικά ζητήματα: α) το Κ.Ε.Α. και το πλαίσιο της πολιτικής του κινούνται στην ουρά της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και β) ο Σύριζα – και μάλιστα στην πιο ριζοσπαστική εκδοχή του - μπορεί και πρέπει να είναι πλέον το σημείο αναφοράς των ευρωπαϊκών κινημάτων και της ευρωπαϊκής αριστεράς. Παραπέρα, όμως, τηρώντας τη γραμμή των ίσων αποστάσεων απέναντι στο ευρωκομουνιστικό όσο και στο «ορθόδοξο» ρεύμα, πραγματοποιεί μια τουλάχιστον απλουστευτική παραποίηση, θεωρώντας ότι οι απόψεις εντός της αριστεράς που προτείνουν την έξοδο από τη ΖτΕ και το ευρώ καθίστανται ουρά εκείνης της αντιθετικής τάσης του κεφαλαίου και της αστικής εργαλειοθήκης που προωθεί την «εθνική αναδίπλωση». Καταλήγοντας έτσι ότι μόνη πραγματικά ριζοσπαστική γραμμή είναι το «καμία θυσία για το ευρώ, καμιά αυταπάτη για τη δραχμή». Όπως προαναφέρθηκε, όμως, το καμιά θυσία για το ευρώ έχει νόημα για το Γερμανό εργάτη – και ευλόγως περιλαμβάνεται στην εσωτερική πολιτική ατζέντα των κυρίαρχων εκεί πολιτικών δυνάμεων. Όχι φυσικά για τον Έλληνα, γιατί δύσκολα μπορεί κάποιος να διανοηθεί κάποια πιθανή ή και απίθανη θυσία – ακριβώς μάλιστα στο όνομα του ευρώ - στην οποία η εργατική τάξη και η ελληνική κοινωνία γενικότερα δεν έχει ακόμη υποβληθεί. Το ίδιο, σε διαφορετική βεβαίως ακόμη κλίμακα, ισχύει για τον Πορτογάλο, τον Ισπανό, τον Ιρλανδό, τον Κύπριο, τον Ιταλό εργάτη και πάει λέγοντας.

Ας περάσουμε όμως στο κυρίως θέμα, που όπως προελέχθη είναι το εγκώμιο προς το ευρώ. Υποστηρίζω δηλαδή, προκαταβολικά, σε αντίθεση με τους επικριτές του, ότι το «σύστημα του ευρώ»δεν εδράζεται ούτε σε παραλογισμούς ούτε σε αποσπασματικές θεωρήσεις των οικονομικών νομοτελειών. Η αρχιτεκτονική του, αντίθετα, χαρακτηρίζεται από σημαντική εσωτερική συνοχή και υπηρετεί άτεγκτα και στόχο και όραμα, που συνίσταται στην πειθάρχηση των εθνικών οικονομιών στις «δυνάμεις της αγοράς». 

Το Σύστημα του Ευρώ οικοδομήθηκε έτσι ώστε να απαλλάξει από εξωαγοραίες«στρεβλώσεις» και κοινωνικούς περιορισμούς την περαιτέρω ανάπτυξη του κεφαλαιοκρατικού συστήματος στη «βέλτιστη οικονομική περιοχή» της ΖτΕ. Η πλήρης επίτευξη του στόχου-οράματος θα επισυμβεί με την ολοκλήρωση, όταν και όποτε λάβει «σάρκα και οστά», του εποικοδομήματος-σταδίου της«Πλήρους Οικονομικής Ένωσης». Η διαβόητη «εσωτερική υποτίμηση» δεν είναι τίποτε άλλο παρά η επιβεβαίωση του γεγονότος ότι η ένταξη στο σύστημα του ευρώ σημαίνει αυτονόητα την οριστική και αμετάκλητη κατάργηση του οιουδήποτε ενεργού ρόλου της εθνικής οικονομικής πολιτικής. Οι εθνικές αρχές αναγκάζονται, είτε το επιθυμούν είτε όχι, να ανταποκρίνονται, με τον ίδιο πάντοτε τρόπο και με τα ίδια πάντοτε ελάχιστα και μονόπλευρα μέσα-εργαλεία (περικοπές μισθών και δημοσίων δαπανών) στη συγκυρία, παρά να τη διευθετούν ή, έστω, να την επηρεάζουν. Δεν πρόκειται, επομένως, γιαστατιστική αστοχία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος αλλά απλούστατα για το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της εγγενούς δυναμικής του.

Υπό το πρίσμα αυτό, η προτεινόμενη από τους αυστηρούς προτεστάντες γερμανούς ιθύνοντες «ακραία, νεοφιλελεύθερη, αντιδραστική, ομοσπονδοποίηση», ως δήθεν αντάλλαγμα για την αμοιβαιοποίηση των χρεών και άλλα φαιδρά, δεν είναι τίποτε άλλο από τη μοναδική συμβατή με το σύστημα του ευρώ προώθηση του αναγκαίου εποικοδομήματος-σταδίου της «Πλήρους Οικονομικής Ένωσης». Τα υπόλοιπα είναι για κατανάλωση και τέρψη των ονειρώξεων των διακατεχομένων ακόμη από φεντεραλιστικές αυταπάτες σοσιαλδημοκρατών, ευρωκομουνιστών και έκπαλαι ευρωκομουνιστών άρτι μεταλλαχθέντων σε ανανήψαντες σοσιαλδημοκράτες.

Επειδή λοιπόν επείγει εκ μέρους του Σύριζα, έχοντος την κύρια ευθύνη και αποτελούντος τον κορμό της αριστεράς, η συσπείρωση του λαϊκού κινήματος γύρω από ένα άμεσο, μεταβατικό πρόγραμμα σωτηρίας του λαού, της κοινωνίας και της χώρας, άλλο τόσο επείγει η όσο το δυνατό συντομότερη απαλλαγή από αγκυλώσεις και ευρωπαϊκούς καταναγκασμούς και η υιοθέτηση της γραμμής «Ελλάδα-αδύναμος κρίκος του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού», ώστε εδώ να σπάσει η αλυσίδα-βρόγχος του συστήματος του ευρώ, γραμμή που υπηρετεί σήμερα τις καλύτερες διεθνιστικές παραδόσεις του κινήματος. Είναι η γραμμή που στις επερχόμενες μάχες στις αρχές του Σεπτέμβρη στη Θεσσαλονίκη, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ενός ρωμαλέου μετωπικού εργατικού κινήματος, που θα ανατρέψει κυβέρνηση και μνημόνια και θα οδηγήσει νικηφόρα μέχρι το τέλος του δρόμου.

*Πρώην μέλος του Συντονιστικού του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής

Τετάρτη, 8 Αυγούστου 2012